Kitabı oxu: «Еспембет», səhifə 5

 
Қолмен бірге келеді,
Топ «шу» десе Ақбөрте
Артынан шаңды боратып,
Алдынан құйын оратып,
Бөкендей орғып желеді.
 
 
Еспембет ер сұңқардай
Алыстан тоят тіледі.
Орынсыз сөз сөйлемес,
Батагөй қарттай саналы.
Міндетінен бас тартпас,
Айтқызбай-ақ біледі,
Сыр бермейді сырттансып
Кежегесі тартып тұр,
Бейне арыстан түлегі.
 
 
Толқынды топ кездесті
Шебін құрған қалмаққа,
Тебінгілес тең жауды
Тегіндікпен алмаққа.
Айла-əдісі тең жауы
Бір салыспай қалмақ па?
Бозбала бойын түзесе,
Буыршын шөгер шаңдаққа.
Қарт бура қарсы шабынса,
Қас батыр қару тағынса,
Əкпіште тұлпар иілсе,
Қыран көктен түйілсе,
Анталаған аштардай
Ажал да жетер аңдап та.
Серт қылыштың жүзінде,
Бұрылмас мойын жан-жаққа.
 
 
Серт найзаның ішінде
Айласынан адассаң,
Қан майданда қала бер,
Қаныңды жұтып, шаң қап та.
Қарсыласып екі топ,
Іріктеді батырды,
Қалмақ соғып барабан,
Қазақ ұран шақырды.
Айбаты өсіп ерлердің
Арыстандай ақырды,
Иығы түсіп ездердің
Қоярға жанын жер таппай.
 
 
Қалмақ шықты майданға
Шамасы елу жастағы,
Астына мінген əлемдеп,
Мақпалдай қара қасқаны.
Ерлігі елең қылмайды
Бір өзінен басқаны.
Қайырымсыздығы талайдың
Жонынан алған таспаны.
Кір басқан құлаш айдары.
Аждаһадан кем емес,
Аузын ашқан айбары,
Алты жүз кірген соғысқа
Алпыс алты айлалы.
Алты қару асынған,
Айласының айғағы.
 
 
Жекпе-жекте өлтірді
Жүремете сегізді,
«Кім шығар бұған» дегізді.
Тоғызыншы ер шықпақ,
Ақтамберді Саббастай.
Ол болмаса əдісін
Басқа қазақ таппастай.
Жетіп келіп Еспембет:
«Ақтамберді ер, – деді, –
Мен барамын сен үшін
Кезегіңді бер», – деді.
 
 
Ақтамберді қарт батыр
Қол жəйіп бата бергені,
Топтан шығып жөнелді
Найзаға таққан шоқтай боп.
Ақбөрте келіп құнтиып,
Садақтан тартқан оқтай боп
Қанға сусап қалмақ тұр,
Обатұғын оптай боп.
 
 
Еспембет келе сөйледі:
«Сен қалмақтың қабаны,
Ерлікке сай қайраты,
Қаруға сай амалы,
Қарсыңа қалай жіберді
Қазақ саған баланы?
Қазақ сені қорлады,
Қазақтан төмен санады,
Жігерің болса қайраттан,
Баланы саған балады.
Ағаштан жұлған алмадай
Басыңды бала алады».
 
 
Ашуланып қалмақтың
Түгі шықты сыртына,
Тістегенде тісінің
Қаны толды ұртына.
Көз шыдап қарап тұрмастай
Қарағанда сұрқына.
Қамшы тиді тұлпарға,
Қылыштары жарқ етті,
Қабағыңды қаққанша
Жарқ етті де, сарт етті,
Бірінің жанды еңбегі,