Kitabı oxu: «Yüreğimdeki Sensin»

ŞAİR HAKKINDA BİRKAÇ SÖZ

Ebülfet Medətoğlu Aliyev 1. Ocak 1959 tarihinde Dağlık Karabağ’ın Hocavend şehrinin Tuğ köyünde dünyaya geldi. İlk ve orta öğrenimini 1966-1976 yılları arasında kendi köyündeki okulda tamamladı. 1978-1980 yılları arasında Sovyet ordusunda askerlik hizmetini ifa etti. 1980 yılında askerliğini bitirir bitirmez Bakü Devlet Üniversitesi’ne girdi ve yüksek öğrenimini 1986 yılında tamamladı. Okulunu bitirdiği yıl Fuzuli şehrinde yayımlanan “Araz” gazetesinde çalışmaya başladı, 1989 yılında “Qarabağ” gazetesine geçti ve 1991 yılına kadar burada çalıştı. Karabağ Savaşları devam ederken 1991 yılında Azerbaycan ordusuna girdi ve 1993 yılına kadar bu orduda görev yaptı. 1993 yılında askerlik görevi sona erer ermez “Әdalәt” gazetesinde çalışmaya başladı. 1983 yılında evlenen Ebülfet Medetoğlu üç oğul babasıdır. Azerbaycan Yazarlar Birliği ve Azerbaycan Gazeteciler Birliği’nin üyesidir. Şu anda Dağlık Karabağlı kaçkın sıfatıyla Bineqedi kasabasında yaşamaktadır.

İlk şiiri 1973 yılında yayımlanan şairin ilk kitabı 1983 tarihinde okuyucularıyla buluştu. Şu ana kadar 17 eseri yayımlanmıştır.

KEDERİ İNCİTMEYEN ŞAİR

Ebülfet Medetoğlu… Bu imza benim için çoktan beridir tanıdık. Bu yakınlığın temelinde ise dert var. Kederi, acısı hiçbir zaman tükenmeyen Borçalı’nın kaderi, Borçalı’nın kederi, bağrımızın başında kansere dönen, kaybedilmiş, yağmalanmış bir Karabağ derdi durmaktadır. Benim derdim çok eskidir, ta Nadir Şah’tan, Adil Şah’tan beri aynen bir deve kervanı gibi öylesine ağır olan bu dert yükünü taşıyıp durmaktayız. “Dәvәsi ölmüş Әrәbәm, dözәrәm hәr zülümә” manisi insana her şeyi anlatıyor zaten. Adı “qara” sözüyle başlayan ve her günü ıstıraba dönen, söylenen manide “Tehran cәnnәtә dönsә, yaddan çıxmaz Qarabağ” şeklinde devam eden ifadeyle kendi kederini tarihin hafızasına oyan Karabağ’ın “kara” günleri, dile getirilmesi âdeta imkânsız olan faciaları Ebülfet Medetoğlu’nun en başta dile getirdiği konulardır. Binlerce yılın onayladığı estetik bir gerçek vardır. Kederi olmayan şairin kendisi yok demektir. Bu anlamda Ebülfet’in kaderi, bir şair olarak nereye ve kime yönünü döndürüyorsa orada kendi iç dünyasını, kendi derdini görmesini sağlıyor. Kendini dert müptelası olarak adlandıran, kederi bile incitmeyen, gamın en yakın sırdaşına dönen şairin sanat dünyası, dert içinde kıvrananların, gam yükünü taşıyanların kervanına dönenlerin şiirleriyle doludur.

«Tətiyi çəkirəm, ölüm açılmır». Tetik, intihar, ölüm… Bu düşünce şiirin ebedî konularından biridir. Ölüm kalım arasındaki git geller, şüpheler, medler, cezirler, facialar…

Ebülfet, yüreğinin derinliklerinde olan acıların, endişelerin tamamını kendi sevgisine ve sevgilisine hitaben dile getirerek okuyucusunu yormuyor, bıktırmıyor. Aksine onları zarif duyguların diliyle daha da hassaslaştırarak kendine doğru çekiyor ve şiirsel ifadelerin gizemli dünyasına daldırıyor.

 
Dünya cənnət, mən qərib,
Könlüm səntək gül dərib¹.
Tanrım səni göndərib –
Sevgi nədir – qanım² mən.
 

Evet, Ulu Tanrı insanların dünyanın farkına varması, sürekli olarak capcanlı ve aydan arı sudan duru, tertemiz, zarif ve hassas olması, gelişiyle dünyayı güzelleştirmeyi başarabilsin diye onlara sevgiyi yollamış. «Min Əbülfət qəlpələnsin³ ki, bir məhəbbət var ola bilsin». Toprağın üzerinde sağlam durabilmek gayesiyle göklerin kapısını açmak, insan, özellikle de şairler için sınırsız bir sevgi gereklidir. Ebülfet Medetoğlu bu kanaati taşınaktadır.

 
Sən mənə bənd olma⁴, tutaq ki, mən heç,
Görmək istəmirsən – gözünü yum keç.
Kimi axtarırsan bax onu bil, seç –
Aparma özünlə – o sənin deyil.
 
 
Baxıb gözlərimdən yağan yağışa,
Dilimdə alışan⁵ bu yalvarışa,
Nə olar, sən onu son kəs bağışla,
Aparma özünlə – o sənin deyil.
 

Örnək olarak sunduğum bu mısralar yalnızca sevgi şiirinden ibaret olmuş olsa da Tanrı’ya dua gibi seslenmek gibidir. Bana göre dünyanın ne kadar tatlı, samimi şiirleri varsa onların tamamı Tanrı’ya açılan ellerin, göklere çevrilen gözlerin, Allah’a bağlanan ümitlerin ürünüdür ve dünya da yalnızca bu ürünlerin yüzü suyu hürmetine aydınlanıyor.

 
“Başına dolanmağa –
And içib – pir gəzirəm”
 

Şair bu iki dize ile kutsal kabul edilen ocaklarının da, pirlerinin de, Tanrı’dan kendine sunulan İlahî sevgisinin özü de insandır, Allah’ın bir mucize olarak yarattığı insan. Ebülfet de bir şair, bir insan ve duygulu bir vatandaş gibi o insanın iç dünyasını, sırlı sihirli gönül âlemininin kapılarını sonuna kadar açmaq, keşfetmək, anlamaq için yazıp yaratıyor. Bu da şair için, dünyayı şiirsel ifadelerle güzelleştirmek gayesiyle insana, beşeriyete hava ve su gibi gereklidir düşüncesindeyim. Dünyanın bütün ağırlığı şiirsel ifadelerin omuzlarına çöküyor. Ebülfet Medetoğlu, bu İlahî yükü taşımada ne ayaqların yorulsun, ne de omuzların ağrısın!

Zelimhan YAKUP

Halk Şairi

ŞAİRİN YÜREK SÖZÜ

Hə, dəyərli həmsöhbətim!

Bir az mənə yaxın otur… və məni sakitcə dinləməyə çalış… Əlində tutduğun bu kitab «Yanan məktub»un üstünü kül örtmüş, azacıq ütülmüş hissəsidi, bəlkə də davamıdır… Bu şeirlər Allahımın mənə yaşatdıqlarının misralara çevrilmiş pıçıltılarıdı⁶… və mən sadəcə onları səsdən, duyğudan sözə çevirmişəm. İstəmişəm ki, siz onlarla tələsmədən⁷, sakit bir guşədə baş-başa qalanda o sözlər sizin üçün sözdən həzin duyğulara, səslərə çevrilib varlığınızı icazəsiz-filansız çox-çox uzaqlara alıb aparsın⁸…

Həyatda böyük sevgilərin iynə ucu boydasını özündə daşıya bilən insanın yaramaz⁹, əclaf¹⁰, naqis¹¹ ola biləcəyinə heç vaxt inanmamışam. Düşüncəmə görə sevgi gün işığıdı. Ən qatı dumanın da sinəsini hansısa¹² bir yolla dəlib keçə bilir. Odur ki, ürəyimdəki sevinclə kədəri, vüsalla həsrəti diz-dizə, göz-gözə, nəfəs-nəfəsə, lap elə¹³ bir-birinə hopmuş¹⁴ şəkildə necə yaşamışamsa, heç bir çəkinәcəksiz elə o cür¹⁵ də, gizlətmədən ÜRƏYİMDƏKİ SƏNSƏN! – deyərək yolunun üstünə çıxdım. İstədim ki, ürəyimdəki SƏNƏ deyəcəklərim nə varsa, yəni ürəyimdə olanları özümə – ÜRƏYİMƏ deyim!

Hə, bir də unutmayın ki, «Ürəyimdəki sənsən»

sevgililərin kitabıdı!..

ÖNEMLİ UYARI

Azerbaycan alfabesinin, Türkiye’de kullanılan Latin karakterli alfabeden Ə, ə; X, x; Q, q olmak üzere üç farklı harfi vardır.

Ə, ə: Türkiye Türkçesindeki E, e sesinden daha açık, A, a’ya doğru seslenmelidir.

X, x: Birçok Anadolu ağzında bulunan hırıltılı H, h sesini verir.

Q, q: Arap alfabesindeki gayın (غ) sesini verir; galip kelimesindeki kalın G, g gibi okunmalıdır.

Bunlardan başka K, k harfinin de -Rusça kelimeler hariç-sadece ince seslendirildiğini hatırda tutmak gerekir. Bu sebeple kar, kor, kuy vb. kelimeler, a, o, u üzerinde şapka varmış gibi okunmalıdır.

«ÜRƏYİMDƏKİ SƏNSƏN»

 
Hərdən lal¹⁶ oluram sənin önündə
Nə qədər cəhd etsəm¹⁷ – dilim açılmır…
Hərdən¹⁸ söz tapmıram¹⁹, donub qalıram
Çiçəyim çırtlamır²⁰, gülüm açılmır.
 
 
Niyə belə²¹ olur başına dönüm²²
Deyirdin havayı²³ güllədi²⁴ ölüm…
İstədim bir onu yaxından görüm
Tətiyi çəkirəm – ölüm açılmır.
 
 
Görmüşəm dərd-qəmin çoxun²⁵, həm azın²⁶
Çəkməyə gücüm var – hələ də nazın.
Gözüm yolundadı gələcək yazın²⁷
Payız²⁸, qış əlindən²⁹ könlüm açılmır³⁰.
 
 
Tay³¹ kimə lazımdır hayım³², harayım³³
Dağılıb yurd-yuvam, uçub³⁴ sarayım.
İstədim bu üç-dörd teli³⁵ darayım -
Qolum tərpənmədi³⁶, əlim açılmır.
 

***

 
Heç kimdən³⁷ incik deyiləm³⁸
İncidiyim yazı³⁹-bəxtdi…
Mən sevib xoşbəxt⁴⁰ oluram
Sevənim – yazıq⁴¹ bədbəxtdi…⁴²
 
 
Ruhumu göydən endirmək
Pak sevgimə don geydirmək⁴³
Nəvaziş edib⁴⁴ dindirmək⁴⁵ -
Qismət deyil – bəxtə-bəxtdi…⁴⁶
 
 
Min cürədi⁴⁷ kefim, halım⁴⁸
Cavab umur hər sualım⁴⁹
Dərdlərdən süzülür balım -
İçim⁵⁰, gedim⁵¹ – vaxt o vaxtdı…
 

***

 
Mən nə deyim önündəyəm,
Önündə
İçin-için öldüyümü
Görürsən
Füzulinin məcnunun
Günündə -
Öz-özümə güldüyümü
Görürsən.
Daş-divara yazılası adam var
Baş divardan asılası şəklim⁵²
Məni görmək istəməyən adım var
Tilsim elə⁵³, Allah, göyə çəkilim⁵⁴.
 

***

 
Xəyallarım əlçatmazdı⁵⁵
Kim olsam belə⁵⁶
Dərd də mənə əl atmazdı
Söz salsam⁵⁷ belə⁵⁸
Yuxularda⁵⁹ görünməyən
Hissələrə⁶⁰ bölünməyən
Bağrımı dəldi
 
 
Yerdən-göydən uzaq kimi⁶¹
Ortada qaldım
Mən canımı
Buzlaq⁶² kimi
Odlara saldım⁶³
Xəyalların dünyasından
Geri dönüb -
Gör⁶⁴ kim oldum
 
 
Doymadığım
Sevgimizin
Röyasından
Sənə qalan görk mü oldu⁶⁵
Utancınam,
Ya⁶⁶ baş tacın
Hansın⁶⁷ seçim
Hansın bilim
Hansını açım⁶⁸ -
Özüm üçün
Bu sirlərin
Ay əlacım…⁶⁹
 

***

 
Belə bir
Fikir⁷⁰ var ki,
Nə vaxtsa⁷¹
İki olmuşam
İki – Biri ərkli⁷²,
Arzulu – Biri də ki,
Bu həsrətli
Ömrü yaşayır
Üzüsulu⁷³ -
Hələ ki…
 

***

 
Yenə bu səhər
Sükutla başladı
Yenə asıldım
Pəncərənin önündən…
Hər şey donuq bir halda,
Heç quşlar da
Nəğməsini dəyişmədi
Bu yaz⁷⁴ günündə…
Açıq qapımdan
Kimsə keçmir
Bağlı⁷⁵ pəncərəmdən
Həsrət dolur içəri…
Tanrımın da gözü
Məndən su içmir⁷⁶ -
Yer tapa bilmirəm⁷⁷
Otağımda⁷⁸ -
Köçəriyəm⁷⁹, köçəri…
 
 
Yenə bu səhər
Sükutun buzunu
Əridir
İlıq xatirələr
Ağlımdan gəlib keçir
Bilirsən nələr -
Qəfil⁸⁰ ölümümün
Ertəsi günü
Səni üstümə
Gətirərlər
Yanağı şehli⁸¹
Bənövşə⁸² kimi…
 

***

 
Ürək əldən küsüb, əl də ürəkdən,
Kiminlə danışım, kimə yazdırım?
Qoparıb sinəmdən, kəsib biləkdən,
Yer göstər onları qoşa⁸³ asdırım.
 
 
Taleh oyundur nə deyə billəm⁸⁴,
Harda⁸⁵ başlayacaq, bitəcək harda.
Ömür bahasına qazandıqlarım,
Görəsən⁸⁶ solacaq, itəcək harda.
 
 
Həsrət mi döyəcək⁸⁷ qapımı bir gün,
Yoxsa qar yağacaq ömrümə bu an?
Gözümdə yol izi, köksümdə düyün⁸⁸ -
Mən mi olacağam boynunu buran?⁸⁹
 
 
Fikirlər yüz yerdən didir içimi,
Danışmaq qəbahət, susmaqsa günah.
Necə götürüblər mənim ölçümü -
Geydiyim kədərdi, çəkdiyimsə ah.
 

***

 
Can qopursa
Candan
Bu, ağrıdan
Daha çox zülümdü…
Bü zülmü
Çəkən isə
Ürəkdi,
Bir də vicdan
Deməli⁹⁰,
Candan-can ayrılması
Heç kimin⁹¹
Dəfninə gəlmədiyi
Pünhan⁹² bir ölümdü
Gizlə hələ…
Tələsmə⁹³
«Ölümün mübarək»
Deməyə.
 

***

 
Gəl otur, gəl birlikdə
Vərəqləyək⁹⁴ dünəni
Qarşılayaq təmkinlə⁹⁵ -
Üstümüzə dönəni…⁹⁶
 
 
Gəl otur, gəl üzbəüz⁹⁷
Bir olan qəmdən dadaq⁹⁸.
Sonra da özümüzü-
Bal dadıyla aldadaq.
 
 
Gəl otur, gəl dizində
Bir çimdik⁹⁹ yuxu tapım¹⁰⁰.
Tamamlansın izninlə -
Mənim ömür kitabım.
 

***

RAMİZ RÖVŞƏN’Ə

 
Axır ki¹⁰¹,
Tapdım¹⁰² səni
Beş gün sonra
Soyuq
Baş daşımı
Qucaqlayıb
Ağlayacaq
Qara saçlı
Qara paltarlı¹⁰³
Qara günlü¹⁰⁴ -
Qadın…
Dur¹⁰⁵ gəl,
İndi¹⁰⁶ sarıl boynuma
Hamının¹⁰⁷
Gözü önündə -
Görsünlər
Və bilsinlər
Məndən
Sonra
Baş daşımı
Qucaqlayanda
Pıçıltılara¹⁰⁸
Səbəb
Olmasın adın!
 

***

 
Canım, canımsan mənim
Bir olan ürək haqqı.
İkimizin böldüyü -
Eşq adlı çörək¹⁰⁹ haqqı.
 
 
Günəşə üz tutmuram¹¹⁰,
Aya da biganəyəm
Hər şeyi unuduram -
Tək¹¹¹ sənə pərvanəyəm.
 
 
Canım, hər yerdə sənsən
Hər an sənin nəfəsin.
Qismən canım ödəyər -
Verdiyinin əvəzin¹¹².
 

***

 
Çətindi¹¹³ anları saymaq
Nə sürəti
İmkân vermir¹¹⁴
Nə hökmü…
Bu anların
İçində
Birinə sahib
Çıxmaq
Ömrün yarpaq
Tökümü…
Eləcə¹¹⁵ xatirədi
Vərəqlənir,
Oxunur…
Sahib
Çıxdığın
Ansa¹¹⁶ -
İlıq
Göz yaşlarındı
Yanağına
Toxunur…
Təsəlli üçün…
 

***

 
Əslində
Sən özün
Mənim üçün
Allah qələmi ilə
Yazılmış
Şersən¹¹⁷…
Bunu sənə
Demişəm -
Özün də bilirsən
Bəs¹¹⁸ onda¹¹⁹ niyə,
Gülüm, məndən
Hər gün şer
İstəyirsən…
Bəlkə
Müqayisə edirsən?
 

***

 
Mən səni
Düşündükcə
Ağrım-acım
Bal olur
Elə bil¹²⁰ qorxusundan -
Dərd də susub
Lal¹²¹ olur.
Tək¹²² xəyalın
At çapır¹²³
Ömrümün ormanında,
Mən hər an yanındayam,
Bəs sən hardasan¹²⁴,
Harda? -
Bu dünyaya
Sevgimdə
Yoxsa ki, üsyanımda
Sarılırsan boynuma -
Sevgimə inananda…
 

***

 
Çök sinəmə duman tək¹²⁵
Özümü dağ sanım mən.
Dönüm sonsuz ümidə -
Hər an səni anım mən…
 
 
Qəm sanki iynə-sapdı¹²⁶
Hər yerdə məni tapdı¹²⁷.
Şimşəkdən çınqı¹²⁸ qopdu -
Alışdırdı¹²⁹, yanım mən.
 
 
Dünya cənnət – mən qərib
Könlüm sən tək gül dərib¹³⁰.
Tanrım səni göndərib -
Sevgi nədi – qanım¹³¹ mən.
 

***

 
Mən hara¹³² gedirəm bu yolla belə¹³³,
Gözündən yorulmuş dərvişlər kimi.
Mən hara gedirəm son ümidini,
Birinci cəhdində¹³⁴ dərmişlər¹³⁵ kimi¹³⁶.
 
 
Mən hara gedirəm yolu bilmədən,
Dərd almış həm sağı, solu bilmədən.
Ürəyim doludur, dolu, bilmədən -
Qalmışam, gün altda¹³⁷ sərmişlər kimi.
 
 
Mən hara gedirəm, çaşmışam¹³⁸ bəlkə¹³⁹,
Getdiyim ünvanı aşmışam bəlkə?
Torpaq mı, ağac mı, daşmışam¹⁴⁰, bəlkə,
Susum əsəbini gərmişlər kimi.
 

***

 
Mən bir az dərd dəlisi
Bir az söz adamıyam
İncitmirəm kədəri -
Onun öz adamıyam
 
 
Xəyalım qərar tutan¹⁴¹,
Budaqlar¹⁴² budam-budam¹⁴³…
Tüstüsün¹⁴⁴ dağlar udan¹⁴⁵
Ocaq, köz¹⁴⁶ adamıyam.
 
 
Heç nəyə¹⁴⁷ baş əyməyən
Ruhu göydə əylənən¹⁴⁸
İçin-için göynəyən¹⁴⁹ -
Bar az, döz¹⁵⁰, adamıyam!
 

***

 
Bük sən məni qəzetə¹⁵¹
Bələyim qəzet olsun
Ağrıdığım bu yerdə -
Fələyim qəzet olsun.
 
 
Teli qırılsın sazın,
Bəd¹⁵² gəldi mənim yazım¹⁵³
Mən sənə məktub yazım -
Kələyim qəzet olsun.
 
 
Dərd bəsləsin, böyütsün.
Gendən¹⁵⁴ baxıb öyünsün…
Qələm məni üyütsün -
Ələyim qəzet olsun!
 

***

 
Ağrılar
Onsuz da
Nəfəsimi kəsib,
Təbiyyətin
Şıltaqlığı¹⁵⁵ da
Bu yandan -
Elə bil qəsdimə durub¹⁵⁶.
Barı¹⁵⁷ sən
Bir şad xəbər de -
De ki,
Ağrımırsan!¹⁵⁸
Zəng vurub¹⁵⁹…
 

***

GÖZLƏ ¹⁶⁰

 
Gəlirəm sənə doğru,
Səbrin çatınca¹⁶¹ gözlə.
Ruhum könlündə gəmi -
Gəmim batınca gözlə.
 
 
Hər çınqı¹⁶² ümid şamı¹⁶³
Göy üzü ruhun damı¹⁶⁴
Unuda bilər hamı -
Gələn yardısa¹⁶⁵, gözlə!
 
 
O ki, ocaq, pir deyil
Ləngiməyi¹⁶⁶ sir deyil.
Günahları bir deyil -
Güzəşti¹⁶⁷ varsa, gözlə!
 
 
Candan can alan kimi
Qandan qan alan kimi
Lap belə¹⁶⁸ balan kimi -
Dizdə yatınca¹⁶⁹ gözlə!
 

***

 
Gözləmək -
Ümidi olsa da
Qanında bir
Təlaş var.
İstədiyi an
Partlamağa
Hazırdı.
Heç nə¹⁷⁰ demədən -
Öz qanına bulaşar.
Gözləyə-gözləyə
Qırılan
Ümid tellərini
Əvəz edən¹⁷¹ -
Yeniləri
Bir-birinə calanar!¹⁷²
Buna
Həsrətin əzabına
Dözənlər¹⁷³
Dözə-dözə
Ürəklərini
Üzənlər¹⁷⁴
Yalnız inanır!
Axı inam¹⁷⁵ yaşadır
Sevgini…
 

***

 
Könlümdən
Keçən arzudu
Kâş¹⁷⁶ hər gün
Söndürməyə çalışdığım
Odun -
Hisinə¹⁷⁷ bulanıb
Külünə batım.
Və hər gün də
O külün içindən
Bir çınqı
Qor tapım
Yenidən alışım¹⁷⁸
Təzədən yanım
Təki¹⁷⁹ sənin əlinlə
Söndürülsün
Alışan canım!
İndi
Əlindəki
Oddu¹⁸⁰ yoxsa su -
Özün de,
Mən də inanım!
 

***

 
Mən indi işıqfor¹⁸¹ tək¹⁸²
Haldan-hala düşürəm¹⁸³.
Bakı havası kimi,
Anbaan dəyişirəm
İçim savaş meydanıdı -
Həsrətlə döyüşürəm -
Bacardığım bu…
Sən isə -
Fikrin dağılsın¹⁸⁴ deyə
Dur¹⁸⁵, əl-üzünü yu!¹⁸⁶ -
 

***

 
Bilirəm mən nakam¹⁸⁷ aşiq,
Sənə özgə yar olacaq.
Gün bitəcək, gül qarışıq -
Yaxalığı dar olacaq.
 
 
Yayın¹⁸⁸ qora bişirəni¹⁸⁹,
Qor¹⁹⁰ içində eşir məni¹⁹¹
Dodağımın üşüdəni -
O ağ sinə¹⁹² – qar olacaq.
 
 
Dəniz kimi ləpələnib¹⁹³
Dərd ələnib, təpələnib¹⁹⁴…
Min Әbülfət qəlpələnib¹⁹⁵ -
Bir məhəbbət¹⁹⁶ var olacaq.
 

***

 
Mən adsızlar içindən
Bir ad aldım – gətirdim!
Qoşalaşıb¹⁹⁷ uçmağa -
Qanad aldım – gətirdim…
 
 
Yetmirsə gücüm nəyə,
Nə var de, küsünmәyə¹⁹⁸…
Diz-dizə isinməyə -
Bir od aldım gətirdim.
 
 
Hərə¹⁹⁹ bir yol yolçusu,
Su axtarır, yolçu, su…
Ömrümüzün ölçüsü -
Murad aldım gətirdim.
 
 
Yönüm, qibləm hər an sən,
Dilim, dinim, quran sən…
Qorxma, bir də yorulsan -
Ağ at aldım, gətirdim…
 
 
Tərs yozum var, tərs yazı
Öyrənirəm dərs – yazı!
Mən yazdığım hər yazı -
Bal! – dad aldım gətirdim.
 

***

 
Ay Allah, bu gecəni
Mən necə yatıb-durdum²⁰⁰
Gündüz gördüklərimi -
Gecə yenidən qurdum.
 
 
Saç üzümə dağıldı,
Yanaq öpdü- yanağı…
Əlin tapıb sığındı -
Əllərimin qonağı.
 
 
Dodaqların ucunda
Adın oldu tər²⁰¹ çiçək
Həsədindən²⁰² ölərdi -
Bu an sənin – hər çiçək!
 
 
Qoy²⁰³ sarılım boynuna,
Bu gün dursun yerində
Hənrim²⁰⁴ dolsun qoynuna -
Çiçəkləsin şerim də!
 

***

 
Bir anlıq
Ağlımdan gəlib keçdi
Sahildəki
Balıqqulaqlarının²⁰⁵
Hamısın²⁰⁶
Saymaq kimi
Bir dəlilik…
Sonra da mavi ləpələrdən²⁰⁷
Sənə bir gəlinlik
Yaxasının
Gül xonçası da
Ürəyim…
 
 
Hardasan²⁰⁸
Qızıl balıq²⁰⁹,
Baxışlarımı
Sancmışam²¹⁰ dənizə,
Dolaş²¹¹ kipriklərimə
Üz²¹² sahilə…
Mən də səndən
İndi ağlımdan
Gəlib
Keçənləri diləyim
İstəyənin
Bir üzü qara
Boylanma²¹³ ora-bura²¹⁴
Özün bilərsən
Daha
Özgə nə deyim…
 

***

 
Gözlərim axtarışda.
Xəyalım uzaqlarda…
Əllərim qoynumda -
Özümsə yalqızlıqda²¹⁵
Səpələnib²¹⁶
Hər tərəfə -
Axtarıram…
Qarşılaşmaq
Ümidi ilə…
Yaşamaq da çətin,
Sevmək də -
Bu yaşda!
Ürək yerindən oynayır,
Çarpazlaşmış
Qolların -
Əvəzinə kəsişsəydi yollarım -
Sonu çatardı
Yalqızlığımın!
Yığışıb²¹⁷ hər tərəfdən -
Göydən, yerdən -
Yaşardım
Bir gilə²¹⁸ ümid ilə!
 

***

 
Əl boyda²¹⁹ güzgü²²⁰ kimi
Götür bax, daran²²¹ mənə.
Bütünlüklə sən mənsən -
Bəs²²² yaddı²²³ haran²²⁴ mənə?!
 
 
Axşamdan səhərə tək²²⁵
Sinəmdə öpüşlər ək
Könlümü dağlara çək -
Heç düşmür²²⁶ aran²²⁷ mənə…
 
 
Dünya tamam²²⁸ bəyazdı
Qoynunda qış da yazdı²²⁹.
Sənsizlik qar, ayazdı -
Dağ çəkir²³⁰ boran²³¹ mənə.
 

***

 
Bilmirəm hardan başlayıb
Hardan bitirim sözümü
Dünyaya çağır – mən gəlib
Orda itirim²³² özümü.
 
 
Qəm nə imiş duyuruq tək,
Ürək sıxılır yumruq tək
Çağır nə olar simurq tək
Sənə yetirim²³³ özümü.
 
 
Yer darısqal²³⁴, göysə²³⁵ ada
Ruhum dincəlmir²³⁶ orda da
Ölüb qalmışam ortada
Necə götürüm özümü.
 

***

 
İndiki anda heç kəsəm²³⁷
Quru nəfəs, titrək səsəm,
Sənə canım qurban desəm -
İnanarsan?!
 
 
Gözümdəki son işartı²³⁸
Dili olsa danışardı
Duysan sənsiz canım yandı -
İnanarsan?
 
 
Bir yarımçıq yazı kimi
Köksü dağlı qazi kimi
Ölsəm bəxtdən razı kimi -
İnanarsan?²³⁹
 

***

MӘNİ

 
Dərdimin başı batsın
Başdan çıxartdı məni.
Dörd tərəfim daş idi -
Daşdan çıxartdı məni.
 
 
Damarıma qan vurdu
Lap²⁴⁰ o başdan – dan vurdu.
Quru bir oyun qurdu -
Yaşdan çıxartdı məni.
 
 
Səmt dəyişdi, taleh, baxt
Çiçək oldu, çiçək baxt!
Dərd özü olub bədbaxt -
Qışdan çıxartdı məni!
 

***

 
İndi sənsizliyimə
Sənli günlərimdən
Danışıram…
Özüm də hiss etmədən
Gizlicə
Həsrətindən soruşuram -
O söz hələ deyilməyib
Bu qor hələ alışmayıb²⁴¹
Ümid hәlə²⁴² üzülməyib²⁴³,
Ürək hələ.
Ayrılıqla barışmayıb
Niyə belə²⁴⁴ dəyişmisən,
Niyə belə
Buz olmusan?..
 
 
Dil-dil ötən²⁴⁵ ürəyimdə
Söz bulağı²⁴⁶,
Söz çəməni
Niyə belə dəyişmisən
Nədən indi
Danışmayan
Susub-baxan qız olmusan.
 

***

 
Qəribədi²⁴⁷ hərdən²⁴⁸
Heç nədən²⁴⁹
Özüm-özümdən küsürəm…
Axtarıb səni tapmır -
Pərişan qayıdır üstümə
Bax, onda-²⁵⁰
Gözlərim düşür gözümdən
Gözümdən küsürəm…
Səsim qırılır²⁵¹ içimdə
Didilir qəm dimdiyimdə²⁵²
Yadımdan²⁵³ çıxır
Ovcumun içi kimi
Bildiyim də -
Sözümdən küsürəm…
Bir sonsuz xəyala dalıb
Dünyanı çiynimə²⁵⁴ alıb
Gəzirəm üzümə salıb²⁵⁵
Dünyam gör nə günə qalıb
Məndən də dözümsüz²⁵⁶ olub -
Dözümdən²⁵⁷ küsürəm -
Eləcə²⁵⁸ özümdən küsürəm…
 

****

 
Mən bir qəmin adamı,
Mənnən²⁵⁹ işin olmasın²⁶⁰
Gəzmə həmin²⁶¹ adamı
Qoy gözlərin dolmasın
 
 
Həsrəti dərk edincə²⁶²
Ruh məni tərk edincə…
Bu qədər bərk²⁶³ gedincə -
Olmaz ki, iz qalmasın?!
 
 
Gözüm yollar bitirsin
Yollar səni gətirsin…
Məni məndən götürsün -
Səni məndən alınca…
 

***

 
Hər səhər
İçimdəki
Ağrılarla səsləşən
Bir xəbər
Kəsir
Başımın üstün
Hər səhər
Dünəndə
Qaldığını düşündüyüm
Nəsnələr
Yenə qayğıya
Çevrilir
Mənim üçün…
Və hər səhərin
Gəlişinə
Şükür edə-edə
Mən də bir təhər²⁶⁴
Çalışıram
Qarşıdakı
Səhərlərə doğru
Yol getməyə -
İçimdə
Sevinc, qəhər…²⁶⁵
 

***

 
Yerdə yerim qalmayıb
Göy üzü, aç qapını
Yaman²⁶⁶ düyün salmışam²⁶⁷ -
Dərdlərimin sapını²⁶⁸
 
 
Dərdlərim xəstə, qısır
Ümidim əlin qısır²⁶⁹
Allahım baxır, susur -
Üzə-üzə canımı²⁷⁰
 
 
Səndən özgə gözümdə
Ürəyimdə, sözümdə
Yox bir kimsə, özüm də -
Halal etdim qanımı.
 

***

 
Ruhum dolanır başına,
Baxmadan ötən²⁷¹ yaşına
Əgər gəlirsə xoşuna²⁷² -
Sarıl boynuma
 
 
Böyüyür səbrimin şişi²⁷³,
Əriyir dağ boyda²⁷⁴ kişi²⁷⁵.
Burax, gördüyün bu işi -
Sarıl boynuma.
 
 
Dərs midi bu, yoxsa sınaq?²⁷⁶
Bəlkə də bir haqlı qınaq…
Dur, baş-başa biz dayanaq²⁷⁷ -
Sarıl boynuma.
 

***

 
Öyrətdiniz siz məni
Yanağa göz yaşı tək,
Kövrəltdiniz²⁷⁸ siz məni -
Tək qoymaqla, gülüm, tək!
 
 
Ağır zaman, ağır gün,
Gah şıltaq²⁷⁹, gah fağır²⁸⁰ gün.
Lal²⁸¹ sular tək²⁸² axır gün -
Şəklimi²⁸³ gözünə çək.
 
 
Ümidim son yarpaqdır
Son yarpaq – son yar baxdı!
Ürəyim xam²⁸⁴ torpaqdı -
Şumla²⁸⁵, vüsalını²⁸⁶ ək!
 

***

DEYİL

 
Döz!²⁸⁷ – deyirsən, dözmək olmur
Can şirindi bezmək olmur
Hər çiçəyi üzmək²⁸⁸ olmur -
Üzüb, görürsən o deyil.
 
 
Xəyal qurursan dağılır,
Qala qurursan yıxılır.
Ürək gül kimi sıxılır,
Üzüb, görürsən o deyil.
 
 
Yerdə yerin bir künc²⁸⁹ olur,
Nə edirsən gülünc olur
Ümidlərin də linc²⁹⁰ olur,
Dözüb²⁹¹, görürsən o deyil
 
 
Ha²⁹² desən də, ta²⁹³ bu sondu
Bir də gördün nəsə oldu
Əlində piyalən²⁹⁴ doldu
Süzüb²⁹⁵, görürsən o deyil
 
 
Allah yazan²⁹⁶ yazı birdi
Qışı birdi, yazı²⁹⁷ birdi
Sevginin də nazı birdi.
Çözüb, görürsən o deyil.
 

***

 
Hər gün
Metronun üstündə
Siqaret əlimdə
Dərdim könlümdə
Dayanıb
Yerin
Tarazlığını²⁹⁸
Pozuram…
Bəşəri
Cinayətdi²⁹⁹
Ən ağır
Cəzaya da
Hazıram!
Təki³⁰⁰
Gözlədiyimin³⁰¹
Diqqətini
Çəkə bilim…
 

***

 
Mənə baxıb,
Özünü oda atma
Mənim oda davamlığım³⁰²
Dəfələrlə yoxlanılıb…³⁰³
Hətta,
Bu barədə³⁰⁴
Zəruri qeydlər³⁰⁵
Tibbi
Anketdə saxlanılıb…
 
 
Sənsə, yaxşı fikirləş³⁰⁶
Odla oynama.
Alışıb yanarsan
Qarışarsan mənə…
Zərifsən -
Qıymıram,
Heyfim gəlir³⁰⁷
Sənə!
 

***

 
Mən dərdin oğluyam – dərdin balası³⁰⁸
Fikrimi³⁰⁹ kimlərsə yozdu³¹⁰ da bəlkə
Səltənət qurmuşam -
Dərddi qalası
Mənim həyatımdı bu kiçik ölkə!
 
 
Ondan qaçmamışam, gizlənməmişəm
Qapım, pəncərəm də açıq üzünə.
O məndən, mən ondan gizlənməmişəm
Can bir qəlb³¹¹ olmuşuq – ancaq düzünə³¹².
 
 
Etibar görmüşəm hər zaman ondan
Yanımdan bir iynə ucu qaçmayıb
Dərdim dərdimi də dərdi tək çəkib
Mənsiz işığa da gözün açmayıb.
 
 
Baş-başa qalmışıq ömür nədirsə
Mən onun oğluyam, o mənim balam
Sən də heç çəkinmə – sənə gəldisə
Sat mənə! – Hazıram dərdini alam!
 

***

 
Göyün altda, yerin üstə tək ağac
Mənəm simsar³¹³, gətir sən də ək ağac…
Bacarırsan mən görkəmdə³¹⁴,
Çək ağac -
Budağından asılmağa
İp olsun…
Eldən kənar³¹⁵, gözdən uzaq
Söz qərib
Söz bağından hərə bir cür³¹⁶
Söz dərib³¹⁷.
Deyəcəyəm, vədə yetib, söz
Gəlib -
İnanmıram, mənə oxşar³¹⁸
Tip olsun.
Əl qabardı³¹⁹, diz döyənək³²⁰, bel
Yağır
Göy kişnəyir, buludlardan
Sel yağır.
Çıxmaq üçün bu zamanda el ağır -
Dərdlərindən, gərək sıra
Kip olsun…
 

***

 
Darıxdım³²¹
Və yığdım³²² nömrəni…
Telefonun
Şəbəkə xidməti
Xaricindədir³²³
Bəs³²⁴ özün hardasan?³²⁵
Yəqin ki³²⁶,
Qayğısızsan,
Ətrafında sevənlərin
Başın elə qarışıb ki,
Darıxmırsan…
Yoxsa…
Xatırlardın məni
Qaldırıb telefonu
Yığardın³²⁷ nömrəmi -
Görərdin ki,
Xətdəyəm³²⁸
Təkcə əhatəndə³²⁹ yox³³⁰,
Həm də ürəyindəki,
Kövrək³³¹ məhəbbətdəyəm!
 

***

 
Bəlkə bir iş görək,
İndiyədək heç kəsin³³²
Görmədiyi -
Ağıllı bir iş
Ürəklərin sərgisini açaq…
Əvvəl
Biz ürəyimizi nümayiş etdirək³³³
Hər ikisini,
Sonra dostlarımız
Daha sonra qohumlarımız³³⁴,
Tanışlarımız
Və adamlarımız…
Ürək sərgisində
Yəqin ki³³⁵,
Ortaya çıxacaq
Günahlarımız,
Yalançı ağrılarımız³³⁶
Və bir də
«ikimizin bir ürəyi var»
Qrifli³³⁷ saxtakarlığımız.
 

***

 
Səhərə kimi
Yatağımı daşımışam
Otaqdan-otağa,
Yuxum gəlməyib
Səhərə kimi
Otaqları daşımışam
Yataqdan-yatağa,
Heç kim bilməyib
Qulaqlarımdakı səsim
Alov tək
Qarsıyıb³³⁸ canımı.
Allah,
Heç kim
Döyməsin³³⁹,
Heç kim açmasın
Qapımı,
İndiki³⁴⁰ halımda.
Yoxsa,
Qaşığa yığmışam
Üstünə tökəcəm qanımı!³⁴¹
 

***

 
Ömrü xırmanında³⁴² ələkdən
Keçir
Dəyirman qapısı hələ³⁴³
Dumandı
Taleh yazısını könlünə
Köçür³⁴⁴ -
Çiyninə³⁴⁵ duşəsi³⁴⁶ şələ³⁴⁷ gümandı³⁴⁸.
 
 
Hələ ki³⁴⁹, düz tutub³⁵⁰ paya³⁵¹
Çəpəri³⁵²,
Payasız³⁵³ kim salar saya³⁵⁴ çəpəri
Hər gün üzləşdiyim³⁵⁵ qaya
Çəpəri -
Tapşıra bilməyim³⁵⁶ selə
Gümandı.
 
 
Azdan – az işlənib³⁵⁷, çoxdan-
Çox gedib
Çoxu tər tökübdü, azı
Tox gedib
Hamı³⁵⁸ ürəyində bir cür³⁵⁹
Ox gedib -
Hamıya qurulmuş cələ³⁶⁰
Gümandı.
 
 
Çiçəyi oxşayıb, gülə tay³⁶¹ tutub
Susmalı məqamda dinib³⁶²,
Boy tutub
Onu özü kimi soysuz soy
Tutub -
Nə qədərə gedəcək belə
Gümandı.
 
 
Baltalı əlində kol-kos³⁶³
Heç nədi³⁶⁴,
Vallah, bünövrədən³⁶⁵ kosa³⁶⁶
Seçmədi.
Sevgi ürəyinə, qana
Keçmədi -
Deməli³⁶⁷, bu hiss də
Elə gümandı.
 

***

 
Əllərimi aldı
Ovcuna
Başını
Söykədi³⁶⁸ çiynimə
Sanki
Ağrılarımı
Soyundurdu
Sevinci geyindirdi
Əynimə³⁶⁹ -
Sevdiyim!
 
 
Asıldım
Mələklərin
Ayağından
Qısıldım ruhumun
Sinəsinə
Pıçıltılar³⁷⁰
Puçurlayan³⁷¹
Dodağından -
Aldığım
Öpuşlərin
Səsinə
Qatdı atəşini -
Sevdiyim!
 
 
Unutdum
Tanrıdan başqa
Hər kəsi
Əli ovcumda,
Nəfəsi nəfəsimdə
Leylidi³⁷²
Məcnunun qibləsi
Sıx, saxla³⁷³ məni
Qollarınla
Sinənin qəfəsində…
 

***

 
Mənə yazılmış
Vəsiqənin
Nömrəsi oxunmur -
Üstünə ləkə düşüb
Və mən
Cənnətlə
Cəhənnəmin
Arasındakı yolun
Kəsişməsində
Növbə tutmuşam…³⁷⁴
Bu heç də
Mənə toxunmur
Çünki
Ömrüm növbələrdə
Keçib…
Növbəmin də
Ən zəruri anda
Gəlib çatdığı
Olmayıb…
Olubsa da unutmuşam…
Odur ki,
Kompassız³⁷⁵ gəmi
Kimi
Quma oturmuşam…
Nömərsi oxunmayan vəsiqəmlə
Bu da ömürdü
Elə belə³⁷⁶
Hələ ki, hələ.
 

***

 
Bölüşə bilmirəm üzüntüləri
Qorxuram canının üzülməyindən³⁷⁷
Ancaq qəm paylayan namərd dünyanın
İnciyim nəyindən,
Küsüm nəyindən…
 
 
Özümü aldatmaq istəyim bitir
Xəyalla nə qədər gün sovmaq olar
Günlərim şam³⁷⁸ kimi əriyib itir -
Qəfil³⁷⁹ uralanıb³⁸⁰, sovulmaq³⁸¹ olar
 
 
Sənə damla sevinc, damla təbəssüm
Bəxş edə bilmirəm, bacarmıram mən
Sevgim göz önündə, amma ki, gülüm -
Sənə çox dərdimi açammıram³⁸² mən…
 

***

 
Unuda bilsəydim dərdim olmazdı
Qarışıb gedərdim insan selinə
Unuda bilsəydim gözüm dolmazdı -
Könlümü verməzdim dərdin əlinə.
 
 
Unuda bilsəydim adiləşərdim,
Sıradan sonuncu olardım bəlkə…
Unuda bilsəydim – adi³⁸³ bəşərdim
Nə özüm olardı, nə də ki, kölgəm.
 
 
Unuda bilsəydim… Faciə budu
Hər şey süzgəc kimi keçir
Canımdan
Məni özün öldür -
Unutmaq üçün -
Qoyma yerə damsın amma
Qanımdan…
 

***

 
Çəkəcəm ortalığa
Canımı ağlayacam
Olan, qalan bir qaşıq -
Qanımı ağlayacam.
 
 
Zaman dəyirmanında
Çax-çaxa³⁸⁴ yer qalmayıb
Hərdən³⁸⁵ dəyir hələ ki,
Halıma susamayıb.
 
 
Çoxdan köçübdü ruhum,
Cismim mən boyda³⁸⁶ daşdı³⁸⁷
Allah, deyən³⁸⁸ də yoxdu -
Kirpiyin niyə yaşdı.
 

***

 
Mənim yuxularımın
Sərhəddi pozulubdu
Həmişə³⁸⁹ yuxularım
Ancaq tərs yozulubdu³⁹⁰.
 
 
Bərpa etmək³⁹¹ çətindi
Pozulmuş bu sərhəddi
Sanki aşılmalıdı -
Keçilməyən Çin Səddi
 
 
Ən ağır yüküm olub
Zamanın sualları
Göydə ilişib qalıb³⁹² -
Könlümün duaları.
 

***

 
Mən talehlə vuruşuram
Durmadan
Kişi kimi³⁹³, kürəyindən³⁹⁴ vurmadan…
Sən ay məni nahaq yerə cırnadan³⁹⁵ -
Mən heç kəsin³⁹⁶ payına göz dikmərəm.
 
 
Haqqın yeri ürəyimin başında
Dəyəri var – hətta qara daşın da
Ömrüm boyu – lap elə bu yaşımda -
Qaş düzəldib, göz öpürəm, tökmürəm³⁹⁷.
 
 
Öz gözümün mizanını³⁹⁸ bilirəm,
Bu sevgimin yazanını bilirəm
Çömçə³⁹⁹ gəzəb – qazanını bilirəm -
Dib-dəhnədən⁴⁰⁰ dərdi nahaq⁴⁰¹ çəkmirəm.
 
 
Gördüyümü, duyduğumu köçürtdüm⁴⁰²
Köçürtdükcə ruha dönüb
Köçürdüm
Özüm bildim nəyi, necə
Keçirdim -
Ürəyimin tay⁴⁰³ sapını⁴⁰⁴
Sökmürəm
 
 
Nə var qalsın bu meydanda
Ortada
Günahkarlar
Ayaq-başdı⁴⁰⁵, ortada
Bu Әbülfət arxayındı⁴⁰⁶ – orda da -
Deyəcəkdi dərd biçirəm, əkmirəm.
 

***

 
Barmaqlarımı
Qatlayıram
Və sayıram
Birinci – gözün, qaşın
İkinci – dilin, dodağın
Üçüncü – oxşadıqca
Qarışan saçların
Dördüncü – pıçıltıdan⁴⁰⁷
Alışan yanaqların
Beşinci – boynuma
Sarılan qolların
Altıncı – mənə aid
Olan ürəyin
Yeddinci – səni görüşə⁴⁰⁸ gətirən
Ayaqların
Səkkizinci – hamıdan⁴⁰⁹
Fərqli vücudun
Doqquzuncu – ləyaqətin,
Dözümün⁴¹⁰
Onuncu – bütün bunların -
Bir sahibi,
Bir ünvanı var…
Adını çəkmədən⁴¹¹
Rəsmin qəhrəmanını
Tanımaq olar⁴¹².
 

***

 
Deyirsən ki, bu olanlar -
Olacaqmış
Bu boşalan – boşalmalı
Bu dolanlar – dolacaqmış
Bu bitənlər göyərməli⁴¹³
Bu solanlar solacaqmış
Bu gedənlər getməliymiş
Bu qalanlar qalacaqmış
Bu olanlar olacaqmış
Deyirsən ki, hər şey göydən
Gələn yazı
Kim narazı⁴¹⁴ – mən razı
Fərq eləməz
Yol beşikdən behiştədi⁴¹⁵
Amma insan -
İz qoymalı – nişanədi…
Bacarmırsa, ya buna heç
Cəhd etmirsə⁴¹⁶ -
Demək⁴¹⁷ hər şey
Tənbəllərin uydurduğu
Bəhanədi…
 

***

 
Heç bu qədər darıxdığım⁴¹⁸ olmayıb
Aman Allah, qəbir üçün, gor⁴¹⁹ üçün
Niyə axı⁴²⁰ bircəciyin⁴²¹ demədin
Sən başıma nə gələcək, görücüm⁴²²
 
 
Talehimi, qədərimi yazanın
Günahımı nə saydığın⁴²³ de, bilim⁴²⁴
Heç olmasa son anımda anlayıb
Bundan sonra adam kimi sevinim.
 
 
Zamanımın olammadım adamı
Həyat məni şişə çəkdi⁴²⁵ görk üçün⁴²⁶
Sellər yuyub⁴²⁷ aparıbdı⁴²⁸ odamı -
Tay⁴²⁹ hara⁴³⁰ var həyətində⁴³¹ görüküm⁴³².
 

***

 
Səsini səp dən⁴³³ kimi,
Mən dinləyim təkbətək⁴³⁴
Səsə bürünmək üçün -
Allah məni göyə çək!
 
 
Dodağım çat-çat olsun,
Dərdim neçə⁴³⁵ qat olsun
Düzlük⁴³⁶ mənə ad olsun -
Məni düzəngahda⁴³⁷ ək!
 
 
Əl gəzdirir vaxt telə,
Arada bir vaxt elə
Paxılıma⁴³⁸ üç belə⁴³⁹ -
Özümə ver, bircə lək!⁴⁴⁰
 

***

 
Acı çəkmək ilk qismətim,
Əzəlim -
Mənə düşən bil ki budu⁴⁴¹ gözəlim
Hələlikdə⁴⁴² öz başımdı, öz əlim -
Qalan hər şey ötəridi⁴⁴³, röyadı.
 
 
De kimim var mənim burdan
O yana⁴⁴⁴,
Yuxusundan dərdlərimə oyana⁴⁴⁵
Bir anıma mənim kimi
O yana⁴⁴⁶ -
Onda billəm⁴⁴⁷, yaşamalı
Dünyadı.
 

***

 
Məndən uzaq qaçan yaxşı adamlar
Qoyun öz tüstümdə⁴⁴⁸ özüm kor⁴⁴⁹ olum
Özüm böyütdüyüm arzularıma -
Özüm cəllad olum, özüm gor⁴⁵⁰ olum
 
 
Mən adət etmişəm⁴⁵¹ qəfil zərbəyə⁴⁵²
Hardan⁴⁵³ vurulmağım qorxulu⁴⁵⁴ deyil
Ürəyim tuş gəlib⁴⁵⁵ hər cür⁴⁵⁶ həmləyə⁴⁵⁷
Bilmişəm həmişə⁴⁵⁸ qorxu bu deyil.
 
 
Məndən uzaq qaçın, məni görməyin
Təki⁴⁵⁹ könlünüzdə bir qəm az olsun
Mənim qış havama siz bürünməyin -
Sizə yaz⁴⁶⁰ yaraşır -
Qismət yaz olsun!
 

***

 
Tuşlanıbdı⁴⁶¹ axı niyə bizlərə
Silah kimi yerin, göyün qəzəbi.
Bulud kimi enib hopur⁴⁶² üzlərə
Bu dünyanın tükənməyən əzabı.
 
 
Qaya çapır⁴⁶³, dağ uçurur titrəyiş
Sümükləri⁴⁶⁴ şaqqıldayıb torpağın
Ayrılıqdan xəbər verir bu yeriş -
Ömrü payız⁴⁶⁵ ünvanlıdı yarpağın
 
 
Ziddiyyətlər toqquşduqca kəsişən
Nöqtələrdə uğurdan⁴⁶⁶ çox kədər var
Bir-biriylə həm barışan, küsüşən -
Bizlərə də yazılmamış qədər var.
 

***

 
Heç dinclik tapa bilmirəm⁴⁶⁷
Ürəyim tikan üstədi⁴⁶⁸
Ümidim kəfənə idi -
Onu da tikən istədi
 
 
Həyat dörd divar-qəfəsdi
Canım quruca⁴⁶⁹ nəfəsdi
Olanım⁴⁷⁰ adi⁴⁷¹ həvəsdi -
Dizimi bükən⁴⁷² istədi
 
 
Köhnəlib yadım⁴⁷³, yaddaşım⁴⁷⁴
Xiffətdi⁴⁷⁵ əzəl adaşım
Tay⁴⁷⁶ sənə necə sataşım -
Sinəmə çökən istədi.
 

***

 
Qarışıb fikir xəyalım⁴⁷⁷
Düşüb qalmışam ortada
Allahın qəzəbi tuta -
Məni başdan daş yarada
 
 
Hörüləm divar küncünə⁴⁷⁸
Çox da çəkməyəm diqqəti
Seyr edəm gözün küncünə -
Həmən o küncdən xilqəti⁴⁷⁹.
 
 
Bir az xəyalım durula
Çəkiləm mən bərkə-boşa⁴⁸⁰
Bax onda görüb vurula -
Sevdiyim həmin bu daşa.
 

***

 
Mən heç bir dərddən qaçmıram
Göndər sevinsin ürəyim
Dərd boxçasını açmıram-
Nə var geyinsin ürəyim.
 
 
Onsuz da⁴⁸¹ yazım belədi
Çoxum, həm azım belədi
Mənim də nazım belədi -
Dərdlə döyünsün⁴⁸² ürəyim
 
 
Azalan gözüm işığı
Sozalan⁴⁸³ közün⁴⁸⁴ işığı
Öldür sən özün aşığı -
Sənə deyinsin⁴⁸⁵ ürəyim.
 

***

 
Tək sənin adınla bağlıdır artıq
Ürək çırpıntım da, ruh çırpıntım da
Biz ki, illər sonra axtarıb⁴⁸⁶ tapdıq⁴⁸⁷ -
Bu dəli sevgini bir pıçıltıda.
 
 
Dilim kösöv⁴⁸⁸ olub, dodağım çat-çat
Qollarım hörülüb bir-birinə
Dolmuş gözlərində dolanda həyat -
Xəcalət çəkirəm⁴⁸⁹ dərdin yerinə
 
 
Mən ömür payımı erkən xərclədim⁴⁹⁰
Baxmadım gün hardan çıxdı, ya batdı
Görüşdük, vuruldum, sevgi bəxş etdin
İndi yaşadığım həmin həyatdı!
 

***

 
Mən hamıya⁴⁹¹
Başağrısı gətirirəm
Nədənsə son zamanlar
Sözüm acı,
Özüm duzsus⁴⁹²
Fikrim sərt
Ona görə⁴⁹³
Mənə olan ümidləri
Yavaş-yavaş
Əvəz edir⁴⁹⁴ gümanlar⁴⁹⁵
Qalmır artıq ortalıqda
Kiminləsə danışılmış
Nə bir qayda⁴⁹⁶
Nə bir sərt!
Yer daralır
Mənim üçün
Göy sıxılır⁴⁹⁷…
Bulud kimi
Dolur ürək
Hey⁴⁹⁸ sıxılır…
Heç nə gəlmir üzərimə
Hey çıxılır -
Tükənirəm hamı üçün
Yavaş-yavaş quruyuram…
İnanmırsan
Qoy⁴⁹⁹ and içim
Ürəyimin canı üçün -
Tək boz qurdam -
Sən mələksən
O dərgâhda -
Üzü göyə uluyuram!
Baş ağrısı
Gətirdiyim hər kəs üçün…
 

***

 
Mən zaman adamı ola bilmirəm
İçimdə min cürə⁵⁰⁰ fikir dolaşır
Hara⁵⁰¹ üz tuturam⁵⁰² özüm cəhənnəm -
Qeybətə, gileyə sözüm bulaşır.
 
 
Ayaq üzəngidə, əl yalmandadı⁵⁰³
Qayğısız⁵⁰⁴ ötməyib⁵⁰⁵ bircə günüm də!
Mən qabıq qoysam⁵⁰⁶ da – dil yalmanmadı⁵⁰⁷ -
Məmur qarşısında, para önündə
 
 
Heyrətim dünyanın oyunlarına
Həsədim⁵⁰⁸ Füzuli sevgisinədi
Baxıb qurdlarına, qoyunlarına
Görürəm kimlərin sevgisi nədi?
 

***

 
Bu dünyanın hər üzü
Xeyir üzü, şər üzü…
Əl dəyməmiş tər⁵⁰⁹ üzü -
Üzümüzə açılıb
 
 
Bəxtin yazı dəftəri,
Qaralayıb səhvləri⁵¹⁰
İflasıyla, nəfləri⁵¹¹-
Boynumuzdan asılıb
 
 
İlk sətiri, son sözü
Ocaq qoru, can közü
Qismətimizin özü -
Alnımıza yazılıb.
 

***

 
Dünyanın hansı üzündə
Göz yaşı çiçək açmayıb…
Arılar şehli⁵¹² çiçəyin -
Ətrinə⁵¹³ doğru uçmayıb…
 
 
Dünyaın hansı üzündə
Acıya şirin⁵¹⁴ deyiblər…
Bir şirinin xatirinə⁵¹⁵ -
Yüz dənə acı yeyiblər
 
 
Dünyanın üzü çoxsaylı⁵¹⁶
Gəzsən sirrin bilərsən
Bildiklərinlə birlikdə -
Çətin dünyaya gələrsən…
 

***

 
Atlanıbdı ürəyim,
Çapır⁵¹⁷ üzü sevgiyə⁵¹⁸…
Neçə⁵¹⁹ arzu-diləyim -
Yatır üzü sevgiyə…
 
 
Hey⁵²⁰ uçuram yuxumda⁵²¹
Çin olur⁵²² bu yuxum da!
Cismim, hətta ruhum da -
Batır düzü sevgiyə.
 
 
İşıq dolu bir həyat
Səndən gəlib bu barat!⁵²³
Allah bir dərya yarat -
Batır, bizi sevgiyə!
 

***

 
Gülsən – mən belə bilməzdim,
Heç kəslə bölə bilməzdim
Görmədən ölə bilməzdim -
Ömrümə açılan çiçək!
 
 
Gözün dünyaya pəncərə,
Könlün cənnətlik mənzərə
Ömrümü verdim mən sənə -
Ömrümə açılan çiçək.
 
 
Tanrım açandan⁵²⁴ bu sirri
Dəyişib qəlbimin yeri
Sənsən mələklərdən biri -
Ömrümə açılan çiçək!
 

***

 
Mən indi⁵²⁵
Ayrılıb insanlardan
Yapışıb xəyallardan
Bağrıma basıb
Yarpaqlardan
Xəzəl⁵²⁶ dilində danışıram
… Ayrıldığım insanlar,
Daldığım xəyallar
Pıçıldaşdığım yarpaqlar
Ömrümün itən -
Bitən gözəl günüdü…
Gözəl dilində danışıram.
 
 
Ay⁵²⁷ indi tək qalanlar
Qopub düşən günlərin
Həsrətinə dalanlar
Öyrənin xəzəl dilini
Dünyanın gözəl dilini -
Təklərin anladığı -
İlkin, əzəl dilini
Danışaq
Bu dildə!
 

***

 
Açıb sevgi kitabını
Dayanmışam⁵²⁸ namaza
Allah, görüb sevgimi -
Sən insaf ver, bu qıza
 
 
Yaratdığın mən bəndə⁵²⁹
Düşüb sağalmaz⁵³⁰ dərdə
Hərdən bir⁵³¹ baxıb sən də
İnsaf göndər bu qıza!
 
 
Ölüm, itim⁵³² haqdı, haqq
Sayma haqqımı nahaq⁵³³
Məni az yandırıb, yax -
Qovuşdur tək bu qıza!
 

***

 
Daha «can» söyləmirsən
«can» sözü acı dadır
Görünür bu acılıq -
Dilini acıladır
 
 
Daha təbəssümün də
Bir az ciddi, ötəri⁵³⁴
Mənə ayrı nə lazım -
Bu ölümdən betəri.
 
 
«Can» sözü təbəssümə
Qarışsa yağ-bal olar
Qayıt⁵³⁵, canım, özünə -
Yoxsa cana qor⁵³⁶ dolar.
 

***

 
Mənim ömrüm əmanətdi,
Bir cümləyə, əmrə bənddi⁵³⁷
Çoxları çox əməl etdi⁵³⁸
Sevgimdən döndərmək üçün
 
 
Könlümdən qəmi atdıqca
Acıya şirin qatdıqca
Sevindim, şehə⁵³⁹ batdıqca -
Gül dərib⁵⁴⁰ göndərmək üçün.
 

***

 
Sən mənə bir eşqin odunu qaytar⁵⁴¹
Həsrətin, sevginin adını qaytar
Qaytar, mən sevdiyim qadını qaytar -
Aparma⁵⁴² özünə, o sən deyilsən!
 
 
Sən mənə bənd olma⁵⁴³, tutaq ki, mən heç
Görmək istəmirsən – gözünü yum keç!
Kimi aparırsan?⁵⁴⁴
Bax onu bil, seç -
Aparma özünlə – o sənin deyil!
 
 
Baxıb gözlərimdən yağan yağışa
Dilimdə alışan bu yalvarışa
Nə olar, sən onu son kəs
Bağışla -
Aparma özünlə – o sənin
Deyil!
 

***

 
Mən ki, artıq heç kiməm
Nə mənası anmağın?
Yanıb, sönmüş bir küləm -
Gecdi⁵⁴⁵ külə yanmağın…
 
 
Unudursan zülümlə
Bu zülümü dilimlə…
Oynayırsan ölümlə -
Nə mənası danmağın⁵⁴⁶…
 
 
Nahaq⁵⁴⁷ könlün dolandı⁵⁴⁸
Gözündə su bulandı
Bəlkə də xoş olardı -
Məni keçmiş sanmağın!..
 

***

 
Daha yalvarmağa lüzum görmürəm
Çünki söz urvatdan düşübdü⁵⁴⁹ artıq
Axı⁵⁵⁰ mən həmişə sənə deyirəm -
Dəryaca yaxınıq, damlaca yadıq⁵⁵¹…
 
 
Bunu bilmək üçün ürək gərəkdi
Sən isə ürəyi vermisən mənə
Bu sevgi havadı, sudu, çörəkdi⁵⁵² -
Ona mən torpaq da deyirəm hələ.
 
 
Baxıb buludlarda axtar⁵⁵³ sevgimi
Qoyma acı çəksin, göz yaşı töksün
Özünlə göylərə apar sevgimi
Görüb qarşısında mələklər çöksün
 
 
Mən bəndə⁵⁵⁴ haqqımı umub tanrıdan
Dönəcəm büdrədib⁵⁵⁵ yıxana qədər
Göndər hər nədirsə səni ağrıdan
Çəkəcəm lap⁵⁵⁶ canım çıxana qədər!
 

***

 
Sən bir az dözüm⁵⁵⁷ ver, bir az da ümid
Bir az da sevdalı ömür bəxş elə…
Özün könlümdəsən, özünü unut -
Adımı bir yerə yazıb nəqş elə⁵⁵⁸…
 
 
Havalı günlərim indi xatirəm
Qayğılı günlərim başımdan aşır⁵⁵⁹
Çətin o günləri geri gətirəm
Bunu düşündükcə səbrim lap daşır
 
 
Əl boyda⁵⁶⁰ uşağam⁵⁶¹ elə bil⁵⁶² indi
Nə yerim yer deyil, nə də göyüm göy
Bircə ürəyim var – o da sənindi -
Vermişəm, günahsa, günah üstə döy!
 

***

 
Könlümdəki od onu,
Yandıracaq, yaxacaq
Bu qız günəş axtarır -
Dönüb mənə baxacaq!
 
 
Ulduzların selində
Mələklərin dilində
Ürəyimin əlindən
Göy üzünə çıxacaq
 
 
Qürrələnir⁵⁶³, öyünür
O qəlbimdi döyünür
Nahaq yerə⁵⁶⁴ deyinir⁵⁶⁵ -
Sevgim onu yıxacaq…
 
 
Canı dildən sevir ki,
Könlüm, mənə deyir ki,
Tək qollarım deyil ki -
Ruhum onu sıxacaq!
 

***

 
Ayın ilk günüdü, sübhün gözündə
Hələ ki, şeh⁵⁶⁶ yatıb, günəş durmayıb⁵⁶⁷
Ayın ilk günündə – bu yer üzündə -
Qapım döyülməyib⁵⁶⁸, zəng vurulmayıb⁵⁶⁹.
 
 
Sanki ötən⁵⁷⁰ ayda, gündə qalmışam
Dövrəmdə xatirə, canımda ağrı…
Mən nələr vermişəm, nələr almışam -
Açmaq asan deyil – sirri, paxırı⁵⁷¹.
 
 
Qərib düşüncələr,
Yorğun duyğular
Ayın ilk günündə, ilk sübh⁵⁷² çağında.
Mənim həmdəmimdi⁵⁷³ -
Soruşmaq olar⁵⁷⁴ -
Bəs sənlə kim qalıb -
İndi⁵⁷⁵ yanında?
 

***

 
Hərdən⁵⁷⁶
Üzüquylu⁵⁷⁷ düşüb
Ölümümü
Ağlamaq istəyirəm -
Nə vaxt gələcəyini
Bilməsəm də…
Hərdən
Əllərimi uzadıb
Tanrımın
Gözlərini
Bağlamaq
İstəyirəm -
Mənim necə⁵⁷⁸
Ağladığımı
Gördüyünü
Bilsəm də…
 

***

 
Sənin üçün mən kiməm ki? – bu sirri
Aça bilsəm,
Qorxum olmaz ölümdən.
Başqasına kimliyimin nə fərqi -
Xoş arzular şirə çəkir⁵⁷⁹ könlümdən.
 
 
Həyatımın ən birinci sualı
Cavabına ömrümü də verirəm
Düşünmədən-görəcəyim hər halı -
Kipriyimlə od götürüb⁵⁸⁰ dərərəm⁵⁸¹.
 
 
Mən yaşayan bu ömrün yazı⁵⁸² yox
Qışı gəlir payızının⁵⁸³ önündə
Bircə söz de – biləcəyəm azı çox
De, mən kiməm – talehində, könlündə?
 

***

 
Gör ürək
Məni hara çəkdi
Nəyə qoşdu
Hansı məqama gətirdi.
 
 
Belə olacağını
Bəlkə də
O özü də bilmirdi…
 
 
Odur ki⁵⁸⁴,
Bu yerdə
Bu sevgidə,
Bu məqamda -
Gözü görə-görə
Özünü də itirdi⁵⁸⁵